- ଡ଼ଃ ମନୋଜ ମିଶ୍ର
- TATKAL ODISHA// ଐତିହ୍ୟ ଖୋଜ //
…………………………………………………….. - କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଭୁଶୁଡ଼ିବା ପରେ ମରହଟ୍ଟାଙ୍କ ସମୟରେ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ପୁରୀ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ବିଭିନ୍ନ କଳାକୃତି ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିଲା।
- …………………………………………………..
- ଲାଙ୍ଗୁଳା ନରସିଂହ ଦେବ I ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବ ଗଙ୍ଗ ରାଜବଂଶର ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜା(1238-1264) ତଥା ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ । ସେ ବଙ୍ଗଳାର ସୁଲତାନଙ୍କ ମୁସଲିମ ବାହିନୀକୁ ବାରମ୍ବାର ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କ ପିତା ଅନଙ୍ଗ ଭିମଦେବ ତୃତୀୟଙ୍କ ସମୟରୁ ତାଙ୍କ କଳିଙ୍ଗ (ପ୍ରାଚୀନ ଓଡିଶା) ଉପରେ ପୂର୍ବ ଗଙ୍ଗ ରାଜବଂଶର ଶାସନକୁ ଧମକ ଦେଇ ଆସୁଥିଲେ।
ଏଠାରେ କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିରର କାନ୍ଥରୁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଳାକୃତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାକୁ ଯାଉଛି (ଫଟୋ ଦିଆଯାଇଛି) | ଯଦି ଆପଣ ଯତ୍ନର ସହ ଦେଖନ୍ତି , ବଡ଼ ଧଳା ଚିହ୍ନିତ ଆୟତାକାର କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପ୍ରତିଛବି ଦେଖି ପାରିବେ, ଯଦିଓ ଏହା କ୍ଷୟ ହୋଇଯାଇଛି | ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦେବୀ ଦୁର୍ଗା, ମହିଷାସୁର ମର୍ଦିନୀ ( କ୍ଷୟପ୍ରାପ୍ତ) ଏବଂ ଏକ ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ( ଅତ୍ୟଧିକ କ୍ଷୟପ୍ରାପ୍ତ, ପ୍ରାୟ ଅଦୃଶ୍ୟ) ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଉପସ୍ଥିତ | - ******************************************
- ସୁକ୍ଷ୍ମ କଳାକୃତିକୁ ବାହାର କରି ସାଦା ପଥର ଲାଗିବା କେତେଦୂର ଯୁକ୍ତିଗତ?
- ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମନ୍ଦିରର ସୁରକ୍ଷା ଜରୁରୀ, ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନାତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବେ କେବେ?
- ******************************************
- ଛୋଟ ଧଳା ଚିହ୍ନିତ ଆୟତାକାର କ୍ଷେତ୍ର ଭିତରେ ଶାସକ ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତିଛବି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ |
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଜାତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ମଧ୍ୟ କୋଣାର୍କର ସୁର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ପରିସରରୁ ସଂଗୃହୀତ ଏହିପରି ଏକ କଳାକୃତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯାହା ଏକ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କଠିନ ପଥରରୁ( କ୍ଲୋରାଇଟ୍ ସ୍ଲାବ୍) ନିର୍ମିତ ଯାହା ଅନେକ ସ୍ଥାପତ୍ୟକୁ ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ରଖିଛି | ସେହି କଳାକୃତିର ଫଟୋ ଦିଆଯାଇଛି |
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଭୋଗମଣ୍ଡପର ବାହ୍ୟ କାନ୍ଥରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ କଳାକୃତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯାହା ପ୍ରାୟ ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ | - କେତେକ ଐତିହାସିକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ, ଏହି କଳାକୃତି ଭୋଗ ମଣ୍ଡପ ବାହ୍ୟ କାନ୍ଥର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କଳାକୃତି ସହିତ ମୂଳତଃ କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିରରେ ଥିଲା ଏବଂ କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଭୁଶୁଡ଼ିବା ପରେ ମରହଟ୍ଟାଙ୍କ ସମୟରେ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ପୁରୀ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିଲା।
ଆମେ ଏହି କଳାକୃତିରୁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇପାରୁ ଯେ ପ୍ରାଚୀନ କଳିଙ୍ଗଠାରେ ତିନୋଟି ପ୍ରମୁଖ ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ (ବୈଷ୍ଣବବାଦ, ଶୈବବାଦ ଏବଂ ଶାକ୍ତବାଦ) ଥିଲା ଏବଂ ରାଜା ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଧାର୍ମିକ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ପାଇଁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ।
- ଡକ୍ଟର ମନୋଜ ମିଶ୍ର
(ତତ୍କାଳ ଓଡିଶା /ଐତିହ୍ୟ ଖୋଜର ଟିମ ମୁଖ୍ୟ)
E mail : lunamishra03@yahoo.comPh: 9861060509
